Ooskaapse Reisverslag 2003 - Deel 2

Baviaansvallei na Bathurst en Port Alfred

Op spoor van die Britse Setlaars

Van die Baviaansvallei en omstreke, is ek af Port Alfred toe waar ek meer tyd gaan bestee het aan my ou 1820 Britse voorvaders wat vandag nog ‘n die dorpie Bathurst lê en rus. Daarvan sal ek nie nou veel vertel nie, aangesien meeste GenFormers waarskynlik nie ‘n besonderse groot belangstelling by die Setlaarsgeskiedenis het nie. Wat ek wel mag noem is dat Bathurst ‘n paar interessanthede het wat die moeite werd is om te besoek. Vir diegene wat dink dat die oumense nie ook oud geword het nie—gaan kyk maar in die plaaslike begraafplase. Daar lê een of twee ou tannies wat lag-lag ‘n 100 jaar of meer oud geword het. Mens moet ook maar moeite doen om genoeg tyd heir te spandeer, want die plaaslike mense is vriendelik en as hulle eers begin gesels kom jy nie weg nie.

Daar is ‘n ou boekwinkel (agter in iemand se tuin, langs die grootpad) wat ‘n groot versameling Africana het, en waar ek onbeheerst gaan kwaad doen het. Ook ‘n antieke/snuistery winkel me tdie naam “Pennyfarthing”, waar ‘n ou koper lamp so hard met ope arms gestaan en soebat het dat ek hom moet huis-toe vat, dat ek maar moes ingee. Onthou om hier fudge te koop. Vra vir “Mud Pies.” Ek hou van fudge en het al goeie fudge geniet, maar hierdie fudge is in ‘n klas van sy eie. Dis iets soos R6 ‘n pakkie, maar dis die moeite werd. By die ingang van die dorp is ook ‘n ou landboumuseum wat ‘n redelike goeie versameling ou landbou implimente en masjienerie het. Weereens, maak maar reg vir groot gesels, want die kurators is vriendelik en baie gretig om enige belangstellende alles te gaan wys en alles te verduidelik.

By die dorp se toposkoop het ek heiligskending gepleeg deur vroeg vroeg die oggend bo-op die klip pilaar te klim om 360 grade panorama foto’s te neem. Gelukkig het niemand my gesien nie, behalwe een vrou wat uitgeklim het, baie vinnig rondgekyk het, en toe laat spat het asof sy baie haastig was of groot geskrik het. Daar is een pertinente voordeel daaraan verbonde as mens vroeg by die toposkoop kan opdaag—mens spring op die manier die hordes bedelaartjies vry wat gewoonlik uit die bosse genael kom sodra ‘n motor opdaag. Dan moet jy net keer of jy verloor alles van jou brille tot jou valstande, tensy jy ‘n afkoopsom van kleingeld of toebroodjies betaal. Wees gewaarsku. Ek sien darem iemand het die koper plate wat deur booswigte gesteel was, weer vervang. Die toposkoop, vir die wat nie weet nie, is gebou op die terrein van ‘n ou Britse militêre kamp. Van hier af is die Britse setlaars se plase toegeken en aan hulle uitgewys. Die plek het ‘n pragtige uitsig oor die omliggende gebied.

Die ou Pig & Whistle hotel in Bathurst is intussen ook bietjie opgegradeer. Ongelukkig is baie van die ouwêreldse sjarme myns insiens daarmee verlore, maar miskien moet ek maar eers oordeel wanneer die restaurasiewerk voltooi is. Ek was vertel dat daar tydens die restaurasie ‘n onontdekte kelder onder die vloer van die restaurant gevind is. Daar vind hulle toe ‘n baie, baie ou bottel sjampanje. Ongelukkig was daar ‘n klein gaatjie in die kurkprop en die inhoud het lankal uitgeloop. Dit is jammer. Ek het gehoor dat sjampanje wat baie oud word, uiteindelik in iets taai soos sjerrie verander en wou nog altyd weet of dit waar is.

Die aand toe ek by die Pig & Whistle hotel eet vra die kelnerin my wat ek wil hê. Ek sê toe: “I’ll have what Lord Charles Somerset had the last time he was here.”

Sy kyk my toe so half verslae aan en antwoord: “I’m sorry, I don’t know him.”

Duidelik weet nie almal in Bathurst ewe veel omtrent die dorp se geskiedenis nie. Die kelnerin vra toe waar ek vandaan kom en ek antwoord dat ek van Johannesburg kom—broeiplek van elke sonde wat in die Goeie Boek genoem word, plus nog ‘n hele paar wat die mense vir hulleself gaan uitdink het. Sy sug toe en sê sy is op Bathurst gebore, het daar skoolgegaan, was vir ‘n kort rukkie weg, en nou is sy weer terug. Sy murmereer toe ewe mankoliek ‘n grafskrif vir haar klaaglied: “And nothing EVER happens here!”

Dit kon ek sien, maar oor haar versugting na die liggies van die stad kon ek maar net stilweg prewel: “Poppie, jy moet oppas waarvoor jy wens. Die Chinese het ‘n gesegde wat sê: ‘Oppas waarvoor jy wens—want wense word soms wel waar…’”

Ewenwel, die maaltyd van medium-gaar bestelde biefstuk wat toe baie gaar bedien was, was aangenaam en die nagrus was omtrent dieselfde, ten spyte van sterk wind wat alles geskud het en takke van die bome afgeruk het. Onthou net om gebottelde water saam te bring Bathurst-toe. Die plaaslike kraanwater lyk soos flou rooibos tee en nie eers die inwoners wil dit drink nie. Eet ook maar vroeg, want na 8-uur in die aand verander Bathurst soos enige opregte plattelandse dorpie in ‘n spookdorp wat byna niks verskil van die tyd toe hy gevestig was nie, 184 jaar gelede.